داروی کمردرد یکی از مهم ترین راهکارها برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به کمردرد است. اما سوال اینجاست: چه دارویی برای کمردرد شدید مناسب است و کدام گزینه ها سریع ترین اثر را دارند؟ در این مقاله، قصد داریم شما را با انواع داروهای کمردرد آشنا کنیم، از ضد التهاب ها و شل کننده های عضلات گرفته تا داروهای اپیوئیدی و کورتیکو استروئیدها، همچنین داروهای کمکی و نکات مهم درباره عوارض آن ها را بررسی کنیم. با مطالعه این مقاله، به پاسخ سوالات متداول درباره داروی کمردرد و انتخاب بهترین گزینه برای مدیریت درد شدید دست خواهید یافت.
کمردرد یکی از متداولترین انواع درد است و یکی از شایعترین دلایل ناتوانی در افراد زیر ۴۵ سال محسوب میشود. اگر چه داروهای ضد درد عملاً آسیب کمر را التیام نمیدهند اما گاهی بهترین درمان کمر درد محسوب میشوند و درد را آرام کرده، دری به سوی درمانهای دیگر مانند درمانهای فیزیکی میگشایند. داروهای کمر درد بسته به شدت و طول مدت علائم، محل درد، همچنین عوارضی که میتوانید تحمل کنید انواع گوناگون دارند.
اولین کارهایی که برای بیشتر افراد مبتلا به کمر درد تجویز میشود، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن است. این داروها مسکن های ضعیف تری هستند که به عنوان اولین درمان، امتحان میشوند.
استامینوفن کدئین برای کمر درداگر چه یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی نیست اما یک مسکن بدون نسخه متداول برای درمان کمردرد میباشد.
همچنین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی که تنها با نسخه پزشک قابل تهیه هستند مانند دیکلوفناک، سلکوکسیب، ملوکسیکام و نابومتون ممکن است استفاده شود.
اگر چه این دارو برای کمر درد در طیف داروهای مسکن ضعیف قرار میگیرند اما عوارض جانبی نیز دارند به خصوص در صورتی که دوز زیاد به مدت طولانی مصرف شوند. عوارض جانبی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ممکن است شامل مشکلات گوارشی، زخمهای گوارشی و آسیب کلیه باشد. استامینوفن ممکن است بر کبد تأثیر بگذارد.
در دنیای درد هر چیزی که بیش از سه ماه طول بکشد درد مزمن محسوب میشود بنابراین اگر به مدت سه ماه شده است که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا استامینوفن برای برطرف شدن درد مصرف میکنید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا حداقل داروی مناسب با دوز مناسب برای شما تجویز شود.
ممکن است داروی ضد التهاب به شکل کرم موضعی برایتان تجویز شود که به صورت مستقیم بر روی کمر مالیده میشود. اگر چه این داروها ممکن است همان عوارض جانبی داروهای خوراکی را داشته باشد اما تأثیر منفی آن کمتر است چرا که بر تمامی بدن تأثیر نمیگذارد.
سایر درمانهای موضعی که ممکن است برای کنترل در استفاده شود حاوی ترکیباتی مانند روغن اوکالیپتوس، کاپسسین، کامفور و منتول هستند.
در صورتی که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و مسکن فوری درد کمر بدون نسخه یا تجویزی مؤثر نباشند، پزشک ممکن است داروی شل کننده عضله نیز تجویز کند. این داروها عبارتند از:
داروی قوی برای کمر درد با اسامی تجاری مختلف موجود است و با کاهش اسپاسم عضلات، به تسکین درد و بهبود حرکت کمر کمک می کند.
داروهای شل کننده عضله ممکن است برای جراحات حاد مانند کشیدگی عضله کمر موثر واقع شوند. برای مثال بر اساس آزمایشهای بالینی انجام شده توسط آکادمی پزشکی در آمریکا که در همایش سالانه ۲۰۱۰ ارائه شد، کاریسوپرودول تا سه روز پس از شروع مصرف تا حد قابل توجهی درد کمر را کاهش داده و قدرت عملکرد را بهبود میبخشد.
بیشتر این داروها عوارض جانبی مشابهی دارند و اثرات قطع دارو در آنها متداول است. این داروها کاملاً آرام بخش هستند و در صورتی که تاکنون هرگز چنین دارویی مصرف نکرده اید اولین مرتبه پس از مصرف آنها نباید رانندگی کنید یا با دستگاههای سنگین کار کنید تا زمانی که نحوه تأثیر دارو را بشناسید.
برای برخی از بیماران داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و شل کننده عضله کفایت نمیکند. افرادی که کمردرد مزمن طولانی مدت دارد به ویژه اگر پس از امتحان روشهای مختلف نتیجه ندیده اند، ممکن است داروهای اپیوئیدی یا مخدر برایشان تجویز شود. در حقیقت در یک پژوهش مشخص شد ۷۰% بیماران کمردرد داروهای مخدری دریافت میکنند.
این داروها بر گیرندههای درد در مغز و سلولهای عصبی تأثیر میگذارند تا درد آرام شود. داروهای مخدری انواع مختلف دارد و ممکن است ضعیف و کوتاه اثر مانند ویکودین (استامینوفن و هیدروکودون) و استامینوفن کدئین دار یا قوی مانند مرفین باشند.
عوارض جانبی شایع این داروها عبارتند از:
یک قدم بین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و شل کننده عضله و داروهای تخدیری و اپیوئیدی کلاسیک تر وجود دارد. ترامادول نیز بر گیرنده های اپیوئید در مغز تاثیر میگذارد اما در مقایسه با مورفین یا هیدروکدون ضعیف تر است. برای بیمارانی که نمیخواهند داروهای مخدری مصرف کنند این رویکرد ملایم تر است.
با این حال در برخی موارد داروهای تخدیری ممکن است لازم باشد. برخی بیماران چندین جراحی کمر انجام داده اند و بیش از ۱۰ سال است که مرفین مصرف مینمایند چرا که متأسفانه این تنها راه مدیریت درد در آنها بوده است. امروزه روشهای نوین غیر جراحی وجود دارد که درد بیمار بدون نیاز به مخدره بهبود میابد بنابراین این سدی از داروها به دلیل خطر بالای وابستگی توصیه نمیشود.
در هر صورت باید جانب احتیاط رعایت شود. مصرف طولانی مدت داروهای تخدیری ممکن است باعث تشدید کمردرد شود. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مصرف طولانی مدت این داروها در دوز بالا میتواند باعث تغییر سیستم عصبی شود به طوری که عملا درد بیشتری احساس میکنید. به همین علت اغلب استفاده طولانی مدت از این داروها توصیه نمیشود.
کورتیکو استروئیدها همانند داروهای ضد التهاب باعث کاهش التهاب و درد کمر میشوند. این داروها به صورت خوراکی و یا تزریقی در ناحیه کمر استفاده میشوند.
استروئیدها قدرتمندترین داروهای ضد التهاب هستند. در شرایطی که فرد به مدت چند هفته کمردرد جدی داشته است و با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و شل کننده عضله بهبود نیافته است مصرف استروئیدهای خوراکی به مدت کوتاه حتی پیش از امتحان داروهای تخدیری ممکن است امتحان شود. این دوره مصرف دارو ممکن است التهاب را پیش از مزمن شدن درد کاهش دهد.
برای دستیابی به این هدف ممکن است یک دوز پک متیل پردنیزولون تجویز شود. بیمار ۲۴ میلی گرم در روز اول مصرف کرده و سپس دوز آن را تا ۴ میلی گرم در روز کاهش میدهد و تا پنج تا شش روز مصرف را ادامه میدهد. این دوره کوتاه مصرف دارو میتواند باعث اتصال کوتاه در چرخه سیگنال درد شود.
داروهای کورتیکواستروئید ممکن است در نزدیکی ریشه های عصبی ستون فقرات یا مفاصل ستون فقرات که دچار آرتروز شده اند، با تزریق فاست تجویز شوند.به این ترتیب داروی قدرتمندی مستقیماً به منشأ درد وارد میشود و عوارض جانبی مصرف داروی خوراکی به حداقل میرسد.
جامعه پزشکی از نظر ایمنی حدود سه تزریق در سال را بی خطر میداند. عوارض جانبی استروئید بیش از حد ویا مصرف طولانی آن میتواند منجر به تحلیل رفتن استخوانها، افزایش وزن و آسیب دیدن توانایی پردازش قند خون شود.
گاهی اوقات ممکن است داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی برای کمردرد تجویز شود. علت این است که این داروها در برخی انواع کمر درد که حاصل از مشکلات عصبی است، بسیار مؤثر عمل میکنند.
مشخص شده است برخی داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج برای علایم عصبی موثر میباشد. دسته دیگر از داروهای ضد افسردگی به نام سه حلقه ای یا تری سیکلیک از جمله آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین نیز ممکن است برای مدیریت کمردرد مزمن تجویز شود. بنابراین اگر عصب تحت فشار در ناحیه کمر دارید (به اصطلاح عصب گیر کرده است) و درد آن به پایتان میزند ممکن است یکی از این داروها در آرام کردن تحریک عصبی و درد سوزشی، بی حسی و گز گز شدن بسیار مؤثر باشد.
داروهای ضد تشنج (مانند گاباپنتین ، پرگابلین) و ضد افسردگی(فلوکستین، دولوکستین) مورد استفاده برای درد کمر اگرچه تا حدی متفاوت هستند اما عوارض جانبی مشابهی دارند. متداولترین عوارض جانبی این داروها به صورت زیر است:
در صورتی که هر یک از عوارض جدی زیرا تجربه میکنید با پزشک تماس بگیرید:
اگر بیماری تنها چند روز کمردرد داشته باشد نباید با داروهای شیمیایی بمباران شود چرا که ممکن است درد خود به خود بهبود یابد. در صورتی که درد سه ماه یا بیشتر طول کشیده باشد برای کنترل آن ممکن است بیش از یک دارو مصرف شود. بیمار باید در روند درمان خود دخیل باشد. درمان کمردرد به طور فیزیکی باید زودتر شروع شود. آموزش ورزشهای رفع کمر درد به بیمار همراه با درمانهای دیگر مانند داروهای مناسب، بهتر از مصرف دارو به تنهایی است.
استفاده از داروی کمردرد قوی می تواند تسکین سریع درد را فراهم کند، اما همراه با برخی عوارض جانبی است که بیماران باید از آن مطلع باشند. این عوارض بسته به نوع دارو، دوز مصرفی و وضعیت عمومی بیمار متفاوت است:
بنابراین، استفاده از داروی کمر درد شدید باید تحت نظر پزشک و با دقت انجام شود تا هم تسکین درد حاصل شود و هم خطرات احتمالی به حداقل برسد.
اسم دارو | نوع دارو | مزایا | معایب |
ناپروکسن | ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) | کاهش التهاب و درد با اثر طولانی | مشکلات گوارشی یا حساسیت در برخی افراد |
متوکسی کربامول | شل کننده عضلانی | کاهش اسپاسم و بهبود حرکت عضلات | خواب آلودگی و سرگیجه |
داروهای کورتیکواستروئید | ضدالتهاب قوی | کاهش شدید التهاب و درد مزمن | نیاز به نظارت پزشک و عوارض طولانی مدت |
گاباپنتین و پرگابالین | ضد تشنج / داروی عصبی | مؤثر در دردهای عصبی و فشار ریشه عصبی | خواب آلودگی و سرگیجه |
سیکلوبنزاپرین | شل کننده عضلانی | کاهش اسپاسم و بهبود حرکت | خواب آلودگی و سرگیجه |
اپیوئیدهای ضعیف (مثل کدئین ترکیبی) | مسکن مخدر ضعیف | کاهش سریع درد شدید | احتمال وابستگی و خواب آلودگی |
برای انتخاب بهترین دارو برای کمر درد، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است. پزشک با بررسی شدت درد، وضعیت دیسک یا مفاصل و شرایط جسمی شما، می تواند داروی مناسب، دوز دقیق و مدت زمان مصرف را تعیین کند. این رویکرد نه تنها به تسکین مؤثر درد کمک می کند، بلکه از عوارض جانبی احتمالی و مصرف غیرمطلوب دارو جلوگیری کرده و روند بهبودی را به شکل ایمن و علمی تسریع می کند.
داروی کمردرد شامل مسکن ها، ضدالتهاب ها و شل کننده های عضلانی است که برای کاهش درد و التهاب ناشی از مشکلات ستون فقرات، دیسک و عضلات کمر تجویز می شوند. این داروها به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می کنند.
داروی کمردرد معمولاً برای دردهای ناشی از فتق یا بیرون زدگی دیسک، التهاب عضلات و رباط ها، آرتروز مفاصل ستون فقرات و اسپاسم های عضلانی کاربرد دارد. پزشک با بررسی نوع و شدت درد، داروی مناسب و دوز آن را تعیین می کند.
خیر؛ داروها بیشتر برای کنترل درد و التهاب استفاده می شوند و درمان قطعی درد کمری ممکن است نیازمند روش های تکمیلی مانند فیزیوتراپی، لیزر یا مداخلات پزشکی دیگر باشد.
افرادی که بیماری های شدید کبدی یا کلیوی دارند، حساسیت دارویی دارند یا سابقه اعتیاد دارند، باید قبل از مصرف داروی کمردرد با پزشک مشورت کنند.
استفاده از داروی کمردرد باید تحت نظر پزشک و با دوز مناسب باشد و مصرف خودسرانه یا ترکیب با سایر داروها بدون مشورت پزشک توصیه نمی شود.